بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله تعالی: «أدْعُ إِلى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَ الْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (نحل، ۵۲۱)

دانش کلام و عقائد از محوری ترین دانش ها برای حوزه های مبارک علمیه است، ضرورت پرداختن به این دانش پر ارج و لزوم اعتنای طلاب و فضلا بدان، بر کسی مخفی و پوشیده نیست. به ویژه با گسترش ارتباطات

و افزایش مراودات با پیروان دیگر ادیان و مذاهب، برای تبیین معارف مکتب اهل بیت علیهم السلام و زدودن شبهات ضرورت آن مضاعف شده است. همچنین وعظ و خطابه یکی از فنون رایج در حوزه های علمیه است که در کنار هم قرار گرفتن این علم و این مهارت وسیله ای مناسب برای انتشار معارف و آموزه های ناب شیعی است.

یکی از وعاظِ متکلم در روزگار ما مرحوم حجه الاسلام و المسلمین جناب آقای حاج سید محمد موسوی شیرازی ملقب به سلطان الواعظین است که اینک گردهمایی پنجاهمین سالگرد ارتحال او سامان دیده شده

است.

سلطان الواعظین در تهران عصر قاجار در بیتی رفیع که خدماتی فراوان به مکتب و ملت داشته اند متولد شد. او پس از تحصیلات خویش در تهران و کربلا و بهره جستن از محضر علمایی چون سید علی شهرستانی، شیخ غلامحسین مرندی و شیخ موسی کرمانشاهی، با تأسیس حوزه علمیه قم توسط مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی رحمه الله به این حوزه هجرت نمود و از محضر ایشان و بزرگانی مانند آیت الله شاه آبادی بهره مند شد. ایشان اجازات روایی متعددی از عالمان و مشایخی مانند حضرات آیات: حائری یزدی، طباطبایی غروی تبریزی، آقا ضیاء الدین عراقی، شیخ عبدالله مامقانی و دیگر بزرگان داشت .

ایشان ضمن اشتغال به فن خطابه و منبر و گرایش بسیار به مطالعه، در بحث و تحقیق علمی به ویژه در مباحث کلامی و عقائد و مسائل خلاف بین مذاهب مهارت پیدا کرد و در دانش کلام، ملل و نحل، تاریخ، رجال، تفسیر، حدیث و… متبحر شد. او را به سبب توانایی فوق العاده و تبحر وافر در القای خطبه های پر مغز و منابر پر محتوا که با بیان زیبا و جذاب و گیرا همراه بود، به حق ملقب به سلطان الواعظین نموده اند.

مرحوم سلطان الواعظین انسانی سلیم النفس، بلند همت و با اراده بود، در بیان بسیار شیوا و صریح اللهجه و در عین حال مؤدب و عفیف بود. وی در زمینه ترویج فرهنگ بحث و مناظره با رعایت آداب علمی و منطقی آن، در بر دارنده مناظرات ایشان در شهر پیشاور » شبهای پیشاور « از کارنامه ای درخشان برخوردار است.

کتاب مشتمل بر مناظرات مستمر وی با عده ای از علما و دانشجویان اهل تسنن » گروه رستگاران « پاکستان و کتاب مشغول به تحصیل در شهر تهران است. کثرت چاپ و ترجمه های کتاب شب های پیشاور ناشی از تأثیرگذاری این اثر ارزشمند است. مرحوم سلطان الواعظین با قلم خویش آثار فراوان دیگری نیز پدید آورده است که غالبا در مباحث کلام و عقائد و پیرامون اصول مذهب است. بسیار شایسته است اولیای امور آثار مخطوط ایشان را که طبعا هر کدام ارزنده و مفید است، به حلیه طبع آراسته و منتشر نمایند تا جامعه از این تألیفات مفید بهره مند گردد .

این مرد غیور و ولایتمدار تغافل و کوتاهی در امر ولایت را بر نمی تافت و همواره تلاش داشت با بیان احادیث، سیره و تاریخ پیشوایان، جامعه را در این زمینه قوی نگاه دارد، لذا تجلیل و بزرگداشت از مرحوم سلطان الواعظین، تجلیل از ولایت است.

اینجانب یاد و خاطره آن خطیب فرزانه و متکلم گرانمایه را گرامی داشته و برای ایشان طلب رحمت و مغفرت الهی دارم و همه عشاق اقلیم ولایت را به مطالعه آثار ارزنده ایشان توصیه می کنم و ضمن تشکر از دست اندرکاران همایش نکوداشت مرحوم سلطان الواعظین، سعادت و بهروزی همگان را در ظل توجهات و عنایات حضرت ولی عصر ارواحنا له الفداء مسئلت می نمایم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

جعفر سبحانی

قم مؤسسه امام صادق علیه السلام

۱۷ رجب المرجب ۱۴۴۳ برابر ۱۳ بهمن ۱۴۰۰