شیخ احمد قمی، از جمله علمایی بود که تابوی مرزهای خشک فرهنگی ضد اسلام را شکست و عازم دیاری شد که تا کنون پای هیچ ایرانی، مسلمانی به آنجا باز نشده بود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی استبصار، در میان بزرگانی که از سده های گذشته راه تبلیغ در عرصه های بین المللی را در پیش گرفته اند و از محدوده مرزی و فرهنگی ایرانی و عربی گسسته و برای روشن کردن چراغی در دل شب، راهی نقاط دور دست جهان شده اند قطعا نام شیخ احمد قمی، نامی درخشان است.
شیخ احمد قمی، از جمله علمایی بود که تابوی مرزهای خشک فرهنگی ضد اسلام را شکست و عازم دیاری شد که تا کنون پای هیچ ایرانی مسلمانی به آنجا باز نشده بود.
شیح احمد در سال ۱۵۴۳ میلادی در شهر قم، دیده به جهان گشود و در اولین سالهای قرن هفدهم (۱۶۰۵) یعنی زمانی که کشور تایلند (سیام سابق)، از زیر سلطه پانزده ساله برمه ای ها آزاد شده به (آیوتایا) مهاجرت کرد و پس از مدتی توانست در سایه مدیریت و درایت خود در دربار پادشاه سیام نفوذ کرده و به یکی از مقامات عالی رتبه سیام مبدل گردد.
شیخ احمد با بانویی جوان از آیوتایا بنام”چوری” که از خاندان سلطنتی بود ازدواج کرد و از او دارای دو پسر و یک دختر شد.
پسر بزرگتر وی “چوئن”نام داشت. ازپسر دوم وی که در سنین نوجوانی در گذشت اطلاع زیادی موجود نیست. دختر او نیز “چای نامیده شد. این خانواده پایه گذار خاندانهای بزرگ بوناک و احمد چولای که هنوز هم در تایلند صاحب نام و دارای مناصب عالی هستند به حساب می آیند.
اگرچه با هجوم مجدد برمه به سیام و هجمه به مراکز فرهنگی و و تخریب کتابخانه ها و نابود سازی اسناد تاریخی و کتب، اطلاعات زیادی جهت شناخت جزئیات زندگی و نقش شیخ احمد قمی در سیام موجود نمی باشد، اما بارجوع به دفتر خاطرات مقامات آن عصر از جمله خانواده سلطنتی و همچنین مستندات تاریخی موجود در مراکز مذهبی مسلمانان و معابد بودایی می توان به موقعیت بالای شیخ احمد و میزان نفوذ وی در دربارسلطنتی سیام پی برد.
تصویر باز سازی شده از شیخ احمد قمی توسط دانشمندان تایلندی
“شیخ احمد قمی که از زادگاه خود شهر قم و به قصد ترویج عقاید شیعی و همچنین تجارت راهی این منطقه شده بود با ورود به شهر “ آیوتایا” پایتخت وقت “ سیام ” توانست از پادشاه وقت یعنی “ نارا سوان ” کبیر اجازه نامه دریافت کند و پس از یک دهه اقامت در آیوتایا، علاوه بر انجام ماموریت اسلامی خود، یعنی تبلیغ و ترویج دین اسلام و مذهب شیعه، در فعالیتهای تجاری و بازرگانی نیز به پیشرفت و شهرت قابل توجهی دست یاید.نسل های پس از او نیز توانستند از قرن هفدهم تا عصر حاضر، آوازه و نام بلند او را پاس دارند و آنان نیز چون جد خود شیخ احمد قمی دارای موقعیت ممتاز اجتماعی و سیاسی در کشور تایلند گردند.
شیخ احمد قمی، طی شش دوره پادشاهی سیام ارتباطات نزدیکی با دربار و پادشاهان وقت داشت. وی در دوران سلطنت شاه” فارا سوام سنگدوم” که با شاه عباس صفوی معاصر بوده، به عنوان مشاور عالی وی و وزیر خزانه داری منصوب و مسئولیت تمامی امور مربوط به تجارت خارجی را بر عهده گرفت.
در همین دوره بود که وی به خاطر مساعی خود جهت توسعه بنادر به دستور پادشاه به مقام “پیاشیخ احمدراتتانارج ستی” یا “انسان بزرگ” که از القاب بزرگ در این کشور بود، نائل گشت. شیخ از این پس در کنار ساماندهی خارجی این کشور به حل و فصل دعاوی بین المللی نیز مشغول شد؛ گفته شده است که این مبلغ شیعی به واسطه اهمیت حضور در مناسبات عالی این کشور برای تبلیغ دین اسلام و تشیع، اولین کسی بود که در زمان ریاست جامعه مسلمانان سیام به مقام “چولا راج مونتری” یا “شیخ الاسلامی” رسید، مقامی که بر اساس آن اجازه یافت تا مذهب شیعه اثنی عشری را به جامعه تایلند معرفی کند.
دفتر شیخ الاسلام که به نحوی وزیر امورمسلمانان به حساب می آید و تاقبل از شیخ احمد وجود نداشت در زمان ریاست وی افتتاح شد. شاه سنگدوم مقام شیخ الاسلامی را به او تفویض کرد.این دفتر هنوز به کار خود ادامه می دهد.
بر اساس اسناد مکتوب از جمله نوشته های ابن محمد ابراهیم، به دلیل حضور شیخ احمد،اکثریت مسلمانان آیوتایا را شیعیان تشکیل می دادند اگرچه جمعیت سنی هم به احتمال قوی که اغلب از اهالی مالزی و اندونزی بودند وجود داشته است. رابطه مسلمانان شیعه و بودائیها بر اساس احترام و بردباری بناشده بود. جالب است بدانیم که تا سال ۱۹۴۵ خانواده سلطنتی تنها حکم شیخ الاسلامی را برای شیعیان که از نوادگان شیخ احمد بودند تفویض می کردند. لذا تنها چهار نفر شیخ الاسلام اخیر سنی وما قبل از آن (سیزده نفر)شیعه بوده اند.
مقبره او امروز یکی از مهمترین مراکز دینی و مورد احترام شدید مردم تایلند است و مردم این کشور این شیخ حوزه علمیه شیعه را به عنوان یکی از مفاخر فرهنگی خود بر می شمارند؛ و این است داستان زندگی کسی که برای خدا هجرت کرد و به عزت دنیا رسید و حلاوت دین اسلام و کلام اهل بیت(ع) را نیز به تشنگان حقیقت چشاند.
حوزه
