آیا پیامبر صلى الله علیه و آله بر تربت کربلا سجده کرده است؟
پاسخ:
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی استبصار، بارزترین مظاهر بندگى سجده بر خاک پاک است. شیوهاى که پیامبر آن را به مسلمانان آموزش داد و فرمود: «جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً».[۱]
بنابراین خاک از نظر این حدیث دو ویژگى دارد:
۱. باید پیشانى را بر آن نهاد ۲. در صورت نبودن آب تیمم بر خاک جایگزین وضو و غسل است.
متأسفانه این دستور پیامبر سالها است که از مساجد اهل سنت برچیده شده است. در حالى که در گذشته به خاطر نبودن امکانات مالى بر حصیر یا بر زمین سجده مىکردند ولى امکانات مالى سبب شد که همه مساجد مفروش گردید و این سنت رسول خدا صلى الله علیه و آله از میان رفت.
شیعه معتقد است باید به هنگام نماز بر زمین یا چیزى که از زمین مىروید سجده کرد و در این مورد دلایلى دارند که مىتوانید مشروح آن را در کتاب «الانصاف فى مسائل دام فیها الخلاف» بخوانید.[۲]ولى در عین حال از نظر روایات سجده بر تربت کربلا فضیلت بیشترى دارد و این نه به خاطر آن است که براى حسین سجده مىکنیم. بلکه سجده براى خداست و تربت (خاک حسینى) به اصطلاح فقهى «مسجود علیه» (محل سجدگاه) است و این کارى مستحبى است نه واجب و نکته آن این است که این خاک با خون بزرگترین سرداران اسلام که پایههاى حکومت امویان را متزلزل ساخت عجین گشته است.
سجده بر این تربت یادآور جانبازىها و فداکارىهاى آن حضرت و ۷۲ تن از شهیدان راه خداست که مرگ سرخ را بر زندگى مذلّت بار ترجیح دادند و امّا اینکه پیامبر صلى الله علیه و آله بر تربت حسین سجده نکرد- اگر صحیح باشد- براى این است که هنوز در آن زمان ملاک سجده وجود نداشت؛ زیرا هنوز این خاک به خون حسین علیه السلام آغشته و متبرّک نشده بود.
باید در نظر داشت که شیوه و سیره بزرگان همواره این بوده که بر خاک مکانهاى متبرک سجده کنند.
مسروق بن اجدع (متوفاى ۶۲ هجرى) که از تابعان است هنگام سفر خشتى از مدینه همراه مىبرد و بر آن سجده مىکرد.[۳]گذشته از اینها سجده بر تربت پاک در خانهها، مسافرخانهها و مکانهاى دیگر، چندان آسان نیست و لذا شیعیان تربت پاکى از پاکترین خاکهاى جهان را به صورت جامد درآورده و همراه خود مىبرند تا عمل به حکم الهى در همهجا آسان شود.
اکنون اگر قرار باشد در این مورد جوابى نقضى بگوییم از شما مىپرسیم:
آیا پیامبر صلى الله علیه و آله بر این فرشهاى گران قیمت که در مساجد انداختهاید و بر آنها سجده مىکنید سجده کرده است؟ البته نا گفته نماند که او بر سنگریزههاى مسجد و گاه بر حصیر سجده مىکرد.
شگفت اینجاست که پیامبر صلى الله علیه و آله اصرار مىورزید انسان بر خاک سجده کند و حتى کسانى که بر غیر خاک سجده مىکردند مانع را از زیر پیشانى آنان مىکشید و مىفرمود: «پیشانى خود را به زمین بچسبان».[۴]و روایت با این مضمون بسیار است بیش از آن که بتوان در اینجا نقل کرد.
امروزه اصرار بر این است که بر فرشهاى گران قیمت سجده شود.
باید گفت اکنون زمانى است که سنتها بدعت و بدعتها سنت شده است!
در پایان شایسته یادآورى است که امّ سلمه مىگوید: پیامبرخدا صلى الله علیه و آله در حالى که اشک مىریخت فرمود:
«أتانی جبرئیل بالتربه التی یقتل علیها الحسین، فهی التی أقلّب فی کفی».[۵]
[۱] صحیح بخارى، ج ۱، ص ۹۱، کتاب تیمم، حدیث ۲
[۲] الانصاف، ج ۱، صص ۲۳۴- ۲۶۷
[۳] مصنف ابن ابى شیبه، ج ۲، ص ۱۷۲
[۴] العزیز شرح الوجیز معروف به شرح کبیر، ج ۱، ص ۲۵۲
[۵] طبقات ابن سعد، ج ۸، حدیث ۷۹، ترجمه امام حسینعلیه السَّلام، طبرانى معجم کبیر، ج ۳، صص ۱۱۴- ۱۱۵، حدیث ۲۸۱۷
———-
منبع: حج
استبصار www.estebsar.ir
